Πανηγύρι, το παραδοσιακό


Όλο το καλοκαίρι στην Πελοπόννησο τρελαινόμαστε με τα πανηγύρια! Γιορτές στις πλατείες των χωριών, στα προαύλια των σχολείων και στις εκκλησιές στους περίβολους... Με αφορμή τους Αγίους ή την παραγωγή προϊόντων έχουμε και λέμε, γιορτή Πέτρου και Παύλου, Αγιών Αποστόλων, γιορτή του σκόρδου, Μαρίνας, γιορτή της μελιτζάνας, Ηλία, Παρασκευής, Παντελή, γιορτή της πατάτας, Μεταμόρφωση του Σωτήρος, κτλ., με αποκορύφωμα τη γιορτή της Παναγιάς.

Συνεχείς οι αφορμές και κάθε εβδομάδα του καλοκαιριού ο κόσμος μαζεύεται στα χωριά, στήνονται τραπέζια πλαστικά με τραπεζομάντηλα χάρτινα, καταφθάνουν μικροπωλητές, έρχονται οργανοπαίχτες και στήνονται γλέντια μέχρι το πρωί!

Από νωρίς την παραμονή της γιορτής του Αγίου μπαίνουν τα τραπέζια κι οι καρέκλες στον κεντρικό χώρο. Κατά μήκος του δρόμου που συνδέει την εκκλησία με την πλατεία, ή την εκκλησία με το χωριό, οι μικροπωλητές στήνουν πάγκους κι απλώνουν την πραμάτεια τους. Μπαίνουν στο πλάι οι γεννήτριες και συνδέονται δεκάδες φώτα. Όταν έρθει η ώρα η νύχτα θα είναι μέρα κατά μήκος της αγοράς.

Αρχίζει ο εσπερινός, οι καμπάνες χτυπάνε, οι κυράδες στολίζονται. Έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει. Οι άντρες και οι νεότερης ηλικίας απλά περνάνε για να προσκυνήσουν την εικόνα και να ανάψουν ένα κερί. Μετά βόλτα βιαστική στην αγορά και γρήγορα στην πλατεία για να πιάσουν τραπέζι. Δε μπορούν να το ρισκάρουν, είδαν κόσμο στην εκκλησία και μόλις τελειώσει η λειτουργία όλοι θα 'διεκδικήσουν' τη θέση τους στην πλατεία του χωριού.

Πράγματι, αργότερα η πλατεία γεμίζει από κόσμο. Η νύχτα έχει πέσει για τα καλά. Ο γνωστός βρίσκει το γνωστό και γίνονται παρέες μεγάλες.

Οι οργανοπαίχτες παίρνουν θέση και ετοιμάζουν τα όργανα: "ένα, δύο, τεστ, τεστ".

Περιφερειακά στην πλατεία έχουν απλωθεί οι πάγκοι με τα φαγητά. Πρωταγωνίστρια η γουρνοπούλα, δηλαδή γουρουνόπουλο ψητό στη σούβλα! Τύπος με ποδιά και μαχαίρα περιμένει πίσω από τον πάγκο την παραγγελία.
- Βάλε 2 κιλά, να μην έχει λίπος.
- Είναι γάλακτος.
- Κόψε.
- Κάνε άκρη, λερώνει!
- Βάρα σου λέω!
Και το θαύμα γίνεται! Φεύγεις φορτωμένος με σακούλα νάυλον και καμιά δεκαριά λαδιές να κοσμούν την αμφιέση σου. Τα περιεχόμενα της σακούλας 2 κιλά γουρνοπούλα τυλιγμένο σε χαρτί κρεοπωλείου και αλουμινόχαρτο στριφογυριστό με ανάμικτο αλατοπίπερο. Από άλλον πάγκο προμηθεύεσαι ψωμί, αγγουροντομάτα σε αλουμινένιο βαθύ πιάτο και γραβιέρα κομμένη σε μπαστουνάκια τυλιχτή σε μπακαλόχαρτο. Αυτά επί 2 για να φτάνουν όλοι. Σήμερα, μπορείς να προμηθευτείς (δωρεάν αυτά) και πλαστικά πιάτα και πλαστικά πιρούνια. Παλιότερα όλα με τα χέρια γίνονταν...

Αν η αφορμή της γιορτής είναι κάποιο τοπικό προϊόν, εννοείται πως οι νοικοκυρές του χωριού έχουν φροντίσει να προμηθεύσουν το μανηγύρι με αντίστοιχες μαγεριές: πατάτες με σέλινα, τηγανητές αγκινάρες με σκορδαλιά, μελιτζάνες μουσακά, ...

Στο τραπέζι όλοι κάνουν στην πάντα να ακουμπήσεις τα πράγματα. Το χαρτί κρεοπωλείου μαζί με το περιεχόμενο του μπαίνει σε κεντρικό σημείο για να φτάνουν όλοι. Ο πιο 'τολμηρός' αναλαμβάνει να σηκώσει τα μανίκια, να χωθεί ως τους αγκώνες (περίπου) μέσα στο κρέας και να το κόψει σε μερίδες (περίπου). Ανοίγει και το στριφογυριστό αλουμινόχαρτο και ρίχνει μπόλικο αλατοπίπερο. Τη θέση τους στο τραπέζι βρίσκουν και τα παρελκόμενα.

Αρχίζει το κλαρίνο. Αρχίζει και το φαγητό. Σηκώνεις το χέρι και φτάνει το παιδί με μπύρες σε έναν κουβά.
- Πόσο τις έχεις;
- 2,5 τη μία.
- Άσε 4.
- Φέρε 10.
Αν η παρέα είναι μεγάλη, πας στον πάγκο με τα ποτά. Ζητάς καμιά εικοσαριά μπύρες, σκύβει ο τύπος μέσα σε βαρέλι μεγάλο με πάγο και σου γεμίζει τη σακούλα με όσα ζήτησες.

- Γειά μας!
- Χρόνια πολλά τα πανηγύρια μας!

Και παίζει το κλαρίνο και κάποιοι ακόμα τρώνε και τα παιδιά πάνε κι έρχονται με τους κουβάδες και τις μπύρες και κάποιοι μερακλήδες έχουν στήσει ήδη χορό.

Ενδιάμεσα κάνεις βόλτα στην αγορά, όλο και κάτι υπάρχει να ψωνίσεις που ως τώρα δεν ήξερες πως το χρειαζόσουν.

Και πάλι χορό και πάλι μπύρες! Κι οι ομογενείς μας (που τους έχουμε πολλούς) φορούν χρυσό δαχτυλίδι, χορεύουν τσάμικο μόρτικο και σκύβουν μπροστά από το πάλκο για να ακουμπούν το αυτί τους στον κλαρίνο. Παλιότερα (που είχαμε δραχμές) πετούσαν και δολλάρια για εφέ, είναι πολύτιμα πια.

Ενδιάμεσα τρως λουκουμάδες για γλυκό.

Και πάλι χορό και πολλές μπύρες! Μέχρι το ξημέρωμα...

Παιδιά μάς έπαιρναν οι γονείς μαζί τους στα πανηγύρια. Ίσως να βαριόμασταν τότε. Μας 'πίεζαν' και να χορέψουμε καλαματιανό οπότε... Τα συμπάθησα με τον καιρό, μετά έγιναν συνήθεια, τώρα παίρνω τους φίλους μου μαζί. Προσπαθώ να μην τους πιέζω να χορέψουν καλαματιανό...

Tip: Μετά την γουρνοπούλα, η χαρτοπετσέτα δεν κάνει δουλειά. Για να καθαρίσεις τα χέρια σου απλά τα ξεπλένεις με μπύρα. Κάνει θαύματα!

Comments

  1. Χαχαχαχα! Μου αρέσει το tip το τελευταίο!

    ReplyDelete
  2. Περιγράφεις όσα ωραία έζησα πριν λίγα χρόνια σ'ενα χωριο κοντά στο Τολό της Αργολίδας,η μεγάλη απογοήτευση ήταν τα κλαρίνα,ούτε ένα παραδοσιακό τραγούδι,έπαιζαν πανελληνίως αγνωστα γυφτοτράγουδα,γνωστά μόνο σε όποιους συχνάζουν σε κλαρινιτζίδικα του τύπου Omonoia place!

    ReplyDelete
  3. @mythomania
    Και γιατί γελάς, ε; Εδώ μιλάμε για χρόνια εμπειρίας! :Ρ

    @VAD
    Προσπάθησα να το αποδώσω όσο πιο ρεαλιστικά το ζω...
    Η μουσική σίγουρα είναι σημαντικό στοιχείο του πανηγυριού, αν δεν είναι επιτυχημένη το γλέντι δεν κρατάει πολύ! Δυστυχώς όλο και πιο συχνά εμφανίζονται μπουζουκο-μπάντες ή και μπουζουκο-DJs. Για αυθεντικό πανηγύρι σου προτείνω χωριό της Αρκαδίας την άλλη φορά ;)

    ReplyDelete
  4. Μ'αρέσουν πολύ τα πανηγύρια, με όλα τα στραβά που ίσως κουβαλάνε. Υπάρχει πάντα μια χαλαρή χαρούμενη ατμόσφαιρα. Και όσο μικρότερο το πανηγύρι, όσο μικρότερο το χωριό, τόσο το καλύτερο!

    ReplyDelete
  5. Ρε συ τρεχουν τα σαλια μου!!!

    ΠΟΠΟΟΟΟΟΟΟ

    μου ανοιξες την ορεξη!

    Εχω παει σε πολλά τετοια πανηγυρια, βλεπεις ειμαι καταλυακιώτισσα κι εγω!

    Να μαστε καλα να τρωμε γουρουνοπουλα και να χορευουμε καλαματιανο!

    φιλιά

    ReplyDelete
  6. *καταυλακιώτισα (οπερ σημαινει κάτω απο το αυλάκι)

    ReplyDelete
  7. εσύ είσαι η χορεύτρια φάτσα κάρτα????

    ReplyDelete
  8. @zekia
    Κι εμένα μου αρέσουν πολύ! Ίσως επειδή διασκεδάζω, ίσως επειδή κουβαλάνε θυμίσεις από τα παιδικά μου χρόνια, ίσως αυτός ο αέρας που αποπνέουν...
    Είμαι για τα μανηγύρια τελικά :):)

    @Coula
    Σου τρέχουν τα σάλια; Άντε λοιπόν, για έλα από τα μέρη μας να παραγγείλουμε 2 κιλά γουρνόπουλο, να ρίξουμε και μια στροφή ;)
    * Καλέ την ξέρω την ορολογία, αφού 'καταυλακιώτισσα' είμαι κι εγώ ;)

    @Λασπολογος
    Θα μπορούσα, αλλά τσου!

    ReplyDelete
  9. Τα ίδια και στην Ήπειρο! Με την διαφορά ότι δεν έχουμε γουρνοπούλες, αλλά σουβλάκια και αρνιά και κοντοσούβλια και παϊδάκια. Αλλά τα κλαρίνα, ο χορός, το αντάμωμα, το ίδιο.
    Μικρός δεν τα συμπαθούσα, τώρα λυπάμαι που δύσκολα μπορώ να πάω...

    ReplyDelete
  10. @fvasileiou
    Τώρα που το σκέφτομαι έχω βρεθεί σε πανηγύρι έξω από τα Γιάννενα, δε θυμάμαι τι γιορτάζαμε ακριβώς, αλλά είχε κόσμο με πολύ σουβλάκι στο χέρι!

    ReplyDelete
  11. Τα λατρεύω τα πανηγύρια! γιατί εκτός του ότι μπορώ να παζαρέψω διάφορα μπιχλιμπίδια (το ξέρω, πρέπει να πάω στη Κωνσταντινούπολη!) τρώω, τρώω, τρώω!!!
    ειδικά στο δικό μας πανηγύρι γίνεται το σώσε από σουβλάκια και από λουκάνικα!
    μικρή δε τα συμπαθούσα ιδιαίτερα αλλά με άρεσε που στο μοναδικό κλαμπ του χωριού μαζευόταν ξένος κόσμος και πολύς κ έβλεπα καινούριες φάτσες. πήγαινα κάθε χρόνο μέχρι και πέρισυ κ έβλεπα γνωστούς και φίλους που είχα να τους δω έναν ολόκληρο χρόνο!!
    φέτος δε μπορώ να πάω, η άδεια μου πέφτει πιο μετά.. δυστυχώς..

    ReplyDelete
  12. Να ζήσουν τα ...πανηγύρια και να 'σαι καλά κι εσύ Παρασκευή να μας "τραβολογάς"...
    Θυμάμαι ακόμη πόσο όμορφα είχαμε περάσει (ακόμη κι αν δεν ..χορέψαμε στον ήχο των κλαρίνων) στην Τεγέα πριν μερικά χρόνια...
    Α! Και πόσο είχα ξετρελαθεί όταν το κουκλάκι που είχα πάρει από εκεί έβγαλε ..μαλλιά! :-)

    ReplyDelete
  13. Φοβερή περιγραφή! Ολοζώντανη και σπαρταριστή.
    Μου'πεσαν τα σάλια με τη γουρουνοπούλα :)

    ReplyDelete
  14. @maria
    Τελικά σε όλους την ίδια "γεύση" αφήνουν τα πανηγύρια... Άντε έλα το λοιπόν και σε γιορτή κάτω από το αυλάκι να κάνεις τις συγκρίσεις σου ;)

    @Πέτρος
    Να ζήσουν, να ζήσουν!
    Χαίρομαι που ακόμα θυμάσαι τη βόλτα μας στο μεγαλύτερο πανηγύρι της περιοχής... Είσαι πάντα ευπρόσδεκτος για να το επαναλάβουμε!

    @DaisyCrazy
    Σε ευχαριστώ για τον ενθουσιασμό σου :)
    Εδώ μου πέφτουν εμένα τα σάλια που το θυμάμαι, κι ας έφαγα 2 κιλά γουρνόπουλο στην καθισιά μου! Δεν είμαι άνθρωπος εγώ!

    ReplyDelete
  15. και πάνω που ήμουν έτοιμη να πώ ότι ξέχασες τους λουκουμάδες!
    Αχ αυτά τα πανηγυρία... άρχισα να πιστεύω ότι ήσουν κάπου δίπλα μου, στο πανηγύρι στους Μολάους με τέτοια περιγραφή!! ;)
    Και το λεμόνι κάνει πολύ καλή δουλειά!!!!

    ReplyDelete
  16. @next_day
    Καλέ ξεχνιούνται οι λουκουμάδες;
    Από όσο μπορώ να ξέρω (από την μικρή ή μεγάλη μου εμπειρία στα πανηγύρια) όλη η Πελοπόννησος πάνω κάτω με τον ίδιο τρόπο τις απολαμβάνει τις γιορτές στα χωρία... Του χρόνου στους Μολάυους λοιπόν! ;)

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Νέο ξεκίνημα σε νέους τόπους

Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά

Κάνε Διάλεξη και θα δεις!